Lezersbrief

Beste leraar,

Wat te doen met allochtone kleuters in je klas?

Zijn er problemen door allochtone kleuters? Hoe allochtone kleuters betrekken in het klasgebeuren? Dit zijn enkele vragen waarop ik een antwoord heb gezocht tijdens mijn onderzoek voor het vak Religie, Zingeving en Levensbeschouwing.

Het is niet altijd evident om allochtone kleuters goed en intensief te betrekken in het klasgebeuren. Meestal heeft deze moeilijkheid als oorzaak dat deze allochtone kleuters thuis een andere taal spreken. Nederlands is niet hun moedertaal, ze beheren het Nederlands dus niet voldoende om goed te functioneren in een kleuterklas. Ze begrijpen niet wat de kleuteronderwijzer(es) zegt waardoor ze de taken niet kunnen uitvoeren. Ze geraken achter in de klas en in hun ontwikkeling. Hierdoor worden ze dan misschien uitgesloten. 
Ook is het voor kinderen met een taalachterstand moeilijker om sociale contacten te leggen met leeftijdsgenootjes. Ze kunnen zich niet goed uitdrukken en dus kunnen ze geen of moeilijk contact maken. Allochtone kleuters hebben het moeilijk om hun gevoelens en gedachten te verwoorden, ze voelen zich onbegrepen en gaan dus makkelijker agressief of net heel ingetogen worden.

Wat je dan als kleuteronderwijzer(es) kan doen is heel ruim en uiteenlopend. Het hangt er vanaf hoe jij staat tegenover allochtone kleuters en wat jouw waarden en normen zijn. Er zijn verscheidene hulpmiddelen zodat allochtone kleuters meer betrokkenheid vertonen en om hun Nederlands wat op te krikken. 
Je kan als kleuteronderwijzer(es) gebruik maken van gebaren, symbolen en stappenplannen. Dit is voor de hand liggend in elke kleuterklas. Overal zie je symbolen en stappenplannen. En ook gebruikt de kleuteronderwijzer(es) dagelijks en vanzelfsprekend gebaren om haar opdrachten en instructies kracht bij te zetten. Maar als je hier net dat tikkeltje meer aandacht voor hebt, je gaat deze symbolen, stappenplannen en gebaren structureel en dagelijks gebruiken en je blijft ondertussen heel veel verwoorden, ook laat je de kleuters veel verwoorden. Dan kan je dit uitbouwen tot een hulpmiddel bij het ondersteunen van de allochtone kleuter in zijn integratie. 
Over andere culturen leren en vertellen mag je zeker niet vergeten als je allochtone kleuters wil helpen in hun integratie. Het is heel belangrijk om te leren over elkaars cultuur. Dit kan je doen aan de hand van prentenboeken. Er zijn verscheidene prentenboeken die gaan over andere landen en andere culturen maar ook over anders zijn en rasicme. Wat natuurlijk heel goed aansluit bij de allochtone kleuters in je klas. Zo kan je verder bouwen op deze verhalen en kan je een vertrouwensrelatie opbouwen. Hierdoor gaan de kleuters zich beter voelen en gaan ze meer spontaan verwoorden. 
Een ander initiatief is het houden van bv. een cultuurweek. Je werkt dan een hele week rond alle verschillende culturen en landen. Er kunnen ouders op bezoek komen die demonstraties geven en traditioneel voedsel meebrengen. De kleuters worden erg gewaardeerd, ze voelen zich veilig en gaan weer verder ontwikkelen en kunnen zich verder ontplooien.

Er zijn talloze organisaties die zich bezighouden met de integratie van de allochtone kleuter. Het is als kleuteronderwijzer(es) zeker belangrijk om ook hiervan op de hoogte te zijn. Je kan misschien samenwerken of kinderen en ouders doorverwijzen.

We moeten er natuurlijk rekening mee houden dat kinderen nu opgroeien in een multiculturele samenleving, wat zeer positief is. We zijn allemaal verschillend, iedereen is uniek. Geloofsovertuiging of huidskleur speelt geen rol, het is de persoon op zich die telt.

Katrien Parijs, studente Kleuteronderwijs aan de Katholieke Hogeschool Leuven, Heverlee