Verplichte literatuur

- De tolerantie voorbij, Steve Stevaert
Uit deze tekst heb ik geleerd dat het er niet om gaat of er wel migratie of geen migratie moet zijn. Want migratie is noodzakelijk. De migratie heeft invloed op onze sociale zekerheid. De vraag is dus hoe we met migratie moeten omgaan. Een van de gevolgen van migratie is de steeds toenemende levensbeschouwelijke diversiteit in ons land.
Vroeger was levensbeschouwing een privé-aangelegenheid. Maar nu, door de migratie, wordt levensbeschouwing een belangrijk gegeven in de politiek. Voorbeelden tonen aan dat de levensbeschouwing de politiek dicteert. Kijk maar naar het verbod op het dragen van hoofddoeken in de openbare gebouwen in Frankrijk, september 2004. Islamitische extremisten eisten dat de Franse regering dit verbod zou intrekken. Om deze eis kracht bij te zetten, chanteerden de extremisten de Franse regering door te dreigen dat ze twee Franse journalisten, die eerder ontvoerd waren, zouden executeren. Toen moest de politiek zich, gedwongen, met levensbeschouwing bezighouden. Ook zoals bij George W. Bush. In het Witte Huis wordt het gepraktiseerd. Er zijn gebedsbijeenkomsten, er wordt gebeden en de medewerkers lopen met bijbels onder hun arm door het Witte Huis. George Bush werd opnieuw tot president verkozen met de steun van de evangelische christenen in de VS.
Door de nieuwe technologie ontstaan er internationale netwerken van mensen die informatie uitwisselen. Deze nieuwe geglobaliseerde wereld waarin we leven heeft het leven van religieuze organisaties in onze steden sterk verandert. Economische krachten, politieke systemen, belangrijke migratiegolven en nieuwe communicatiemiddelen spelen een rol in de vorming van nieuwe religieuze groepen en zorgen ervoor dat oudere religies zich aanpassen.
Door de terugdringing van de levensbeschouwing naar de privésfeer is er onder andere een geloofsovertuiging ontstaan. 'Believing without belonging'. Geloven zonder ergens bij te horen. De Europeanen geloven nog wel maar ze weten niet meer juist waarin. Ook hier slaat Steve Stevaert de spijker op de kop. Ook ik geloof maar in wat... Een vage 'hogere macht' noemen ze zo iets dan. Vroeger was het simpel, toen waren er de protestanten in het noorden en de katholieken in het zuiden. En hiertussen bevonden zich enkele vrijzinnige humanisten. Maar dat oude Europa bestaat niet meer.
Steve Steveart is geen voorstander van de privatisering, als het om politiek gaat. Hij vindt dat de Kerk en Staat gescheiden moet zijn. Maar dit alles moet wel bespreekbaar zijn buiten de privésfeer. Er moet in het openbaar over religie gepraat kunnen worden. Mensen laten zich leiden door hun levensbeschouwing dus waarom er dan niet over praten? De overheid zal moeten beseffen dat levensbeschouwing belangrijk is voor heel wat mensen, en ze zal daar ook rekening mee moeten houden. Ik vind ook dat dit klopt want  de keuzes die je maakt, zowel op politiek vlak als op sociaal-emotioneel vlak, kan je niet loskoppelen van je levensbeschouwing. Dus zal de overheid hier rekening mee moeten houden.
Een ander nieuw inzicht dat ik nog heb opgedaan bij het lezen van deze tekst is de vraagstelling die voor komt bij migranten. De migranten vragen zich af wie ze zijn. Wie ben ik in mijn nieuwe thuisland? Dus gaan ze op zoek naar gemeenschappelijke kenmerken. Hun godsdienst biedt hen een gemeenschappelijke identiteit. Religie is meestal de enige houvast in de nieuwe vreemde wereld waarin de migranten zich bevinden. Men bevindt zich momenteel in een interculturele samenleving. Een samenleving met verschillende culturen. Europa vindt dat een hoofddoek cultuur is. Maar Moslims vinden het dragen van een hoofddoek deel van hun godsdienst. Er wordt jarenlang naast elkaar gepraat. Omdat levensbeschouwing altijd in de privésfeer heeft vertoefd en dat wil men zo houden. Maar weeral dicteert religie de politiek.
Er worden groepen gevormd en religie is de factor die hen bindt. Men maakt groepen omdat men deze makkelijker gelijk kan stellen voor de wet. Een individu emanciperen is moeilijker, nagenoeg onmogelijk.
Uit de uitspraken van Umberto Eco heb ik ook enkele dingen geleerd. Zo zegt hij dat we veroordeeld zijn tot de ander, willen we een mens zijn. Zoals bij het voorbeeld van Tarzan. We zoeken altijd een gelijkgestemde om te overleven. We kunnen niet overleven zonder de ander. Zo zal een kind dat geen aandacht krijgt, sterven. Van uit deze vaststelling, leren we dat we diegenen die anders zijn met respect en belangstelling moeten benaderen.
We moeten de levensbeschouwing van de ander niet enkel tolereren maar ook zoeken naar actieve betrokkenheid met en bij elkaar. Het actief pluralisme. Nog een nieuw begrip dat ik heb leren kennen in deze tekst. Om tot actief pluralisme te komen moet er een toenemende houding zijn van openheid en een afnemende houding van verstarring. Hierdoor zal de bedreiging die we voelen bij het kijken naar de verschillende levensbeschouwingen veranderen in veeleer interessante mogelijkheden.
De verschillen tussen de religies zijn geen probleem. Dit wist ik wel al maar ik wist niet echt wat het dan wel was. De verschillen tussen de religies worden eerder een norm en een bron van culturele rijkdom.
Het is dus heel belangrijk om met elkaar te praten. Het zal in het openbaar moeten plaatsvinden. En het zal niet altijd even leuk zijn maar het moet. En hiervoor moeten we verdraagzaam en nieuwsgierig zijn.

- Katholiek onderwijs, dynamisch en pluriform; Mieke van Hecke
In het katholieke onderwijs leeft het indentiteitsvraagstuk. Ik heb geleerd dat het een lang proces is en dat ze hier altijd mee bezig zijn, het is "under construction". De katholieke school erkent het pluralisme.
Ook heb ik geleerd dat identiteit geen zaak is van imago. Identiteit beperkt zich niet enkel tot het uiterlijke. Het gaat ook over keuzes maken. Identiteit en levensverhaal zijn niet van elkaar te scheiden. Je maakt keuzes aan de hand van je leven, aan de hand van ervaringen. Aan de hand van je levensverhaal, deze keuzes maken je identiteit. En je levensverhaal bestaat ook uit deze identiteit, want je maakt keuzes om tot deze identiteit te komen. Deze keuzes bepalen je levensverhaal. Keuzes maken, identiteit en levensverhaal kunnen dus niet apart bekeken worden.
Er is een net van uiteenlopende opinies en meningen in de samenleving. Er wordt verwacht van de mensen dat ze keuzes maken en dat ze zichzelf positioneren. Ze moeten het zelf maar uitzoeken.
Een mooie uitspraak uit de tekst vindt ik: "Mensen willen gerespecteerd worden om datgene wat hen verschillend van elkaar maakt en niet tot elkanders gelijken maakt." Het is zo dat mensen gerespecteerd willen worden, niet enkel om wat ze doen maar om wie ze zijn. En vooral willen ze gerespecteerd worden voor hoe ze zijn, hoe verschillend van anderen. Dit wist ik al maar door deze tekst werd ik er mee geconfronteerd en ging ik er meer over nadenken. De mensen vragen zich af wie en/of wat maakt mijn leven zinvol? Maak ik iemands leven zinvol? Is mijn leven zinvol? En zo gaan ze zich proberen onderscheiden van de rest. Ze gaan verschillend willen zijn en daarvoor willen ze gerespecteerd worden.
Cultuur is een unieke ruimte om te praten over een levensgevoel. Mensen gaan hun leven niet meer richten tot het geloof, tot de apostolische geloofsbelijdenis, men gaat zijn levensontwerp maken aan de hand van ervaringen. Hierdoor wankelt het geloof en religie. Het religieuze en dagelijkse leven zijn van elkaar vervreemd. Godsdienst stemt niet meer overeen met de dagelijkse realiteit.
Een uitdaging voor de katholieke school is het zoeken naar interfaces, een intermediair (tussenpersoon) waarmee twee systemen met elkaar communiceren, om het geloof en leven opnieuw met elkaar te laten communiceren. De katholieke school wordt de tussenpersoon tussen het leven en het geloof.
Ook heb ik de wil van het individu leren kennen door deze tekst te lezen. Mensen doen niet meer zomaar wat de priesters, pastoors,... hun zeggen. Ze nemen niet meer zomaar bevelen of opgelegde afspraken aan van bovenaf.  Religie wordt geïndividualiseerd. Er is een behoefte aan een nieuwe gemeenschap. In deze nieuwe gemeenschap wil het individu dat de maatschappelijke betrokkenheid wordt beleefd en versterkt. Het individu kijkt anders naar het verleden. Enkel de toekomst telt nog voor het individu. De mens bekijkt en beschrijft de werkelijkheid in functie van zijn levensloop.
De vraag: "Wat maakt mijn leven zinvol en de moeite waard?" blijft bestaan. Telkens opnieuw gaan mensen zoeken naar een antwoord op deze vraag. Deze vraag blijft moeilijk en onbeantwoord door de verschillende geloofsovertuigingen. Inderdaad, het is moeilijk vast te leggen. "Wat maakt jouw leven zinvol, wat maakt jouw leven de moeite waard?"